Khi nấu ăn, bảo quản thực phẩm hay pha một tách trà buổi sáng, bạn có thể đang vô tình làm một số việc theo thói quen và đưa vi nhựa vào cơ thể.
Nghiên cứu đăng trên tạp chí New England, năm 2024, cho thấy vi nhựa khi xâm nhập vào động mạch có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh tim. Ngoài nguồn ô nhiễm từ đất, nước, không khí, vi nhựa cũng có thể xâm nhập vào thức ăn ngay trong bếp, qua những thói quen hằng ngày.
Dưới đây là sáu con đường phổ biến và cách thay thế đơn giản giúp giảm thiểu vi nhựa.
Dùng thớt nhựa
Cắt rau củ trên thớt nhựa có thể khiến vi nhựa lẫn vào thực phẩm. Càng cắt mạnh, lượng vi nhựa càng nhiều. “Thớt nhựa là một trong những vật dụng có tỷ lệ phơi nhiễm lớn nhất và cũng là một trong những vật dụng dễ thay thế nhất”, Jennifer Brandon, chuyên gia vi nhựa, ở Mỹ, nói.
Một nghiên cứu trên tạp chí khoa học Environmental Science & Technology cho thấy người dùng thớt nhựa có thể tiếp xúc tới 50 gram vi nhựa mỗi năm, tương đương 10 chiếc thẻ tín dụng.
Chuyên gia khuyên dùng thớt gỗ hoặc thớt tre để thay thế.
Hâm nóng thực phẩm trong hộp nhựa
Ngay cả khi dán nhãn “an toàn cho lò vi sóng”, hộp nhựa vẫn có thể giải phóng vi nhựa. Một nghiên cứu cho thấy chỉ với nước bên trong, một hộp nhựa đun nóng đã rò rỉ hơn 10 triệu hạt vi nhựa.
Victoria Fulfer, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ, Đại học Rhode Island, cho biết khi làm nóng hộp nhựa đựng thực phẩm, các liên kết trong nhựa bị phá vỡ và điều đó cho phép vi nhựa, nano nhựa cùng các hóa chất khác xâm nhập trực tiếp vào thực phẩm.
Cách tốt nhất nên dùng hộp thủy tinh chịu nhiệt, chuyển rau đông lạnh ra tô thủy tinh hoặc chảo để hâm, rã đông.
Dùng túi nhựa đựng đồ ăn
Túi zip nhựa mềm dễ rách, tạo ra vi nhựa khi bị kéo, xé hoặc cắt.
“Những loại nhựa này mềm nên dễ rơi ra các mảnh nhựa, có thể trở thành nguy cơ sức khỏe đáng kể đối với những người thường xuyên sử dụng chúng”, Bryan Quoc Le, nhà khoa học thực phẩm người Việt gốc Mỹ nói.
Một nghiên cứu năm 2020 trên Scientific Reports phát hiện chỉ hành động mở bao bì nhựa cũng có thể sinh vi nhựa.
Các chuyên gia khuyên nên dùng túi silicon tái sử dụng, hộp thủy tinh hoặc giấy gói sáp ong thay thế.
Dùng màng bọc thực phẩm nhựa
Bryan Quoc Le cảnh báo màng bọc mềm, dễ tan chảy khi tiếp xúc với thức ăn nóng, làm giải phóng vi nhựa. “Một số màng bọc nhựa thực sự có thể tan chảy vào thực phẩm, thành mối nguy hiểm lớn”, ông nói.
Bryan Quoc Le khuyên nên dùng nắp đậy, màng silicon, màng sáp ong, hoặc giấy bạc (không dùng trong lò vi sóng) thay màng bọc.
Dụng cụ nấu ăn bằng nhựa
Muỗng, đũa nhựa dễ chảy, bong mảnh khi tiếp xúc với chảo nóng. “Khi sử dụng trên chảo nóng, chúng sẽ bắt đầu tan chảy một chút và nhựa bong ra”, Fulfer giải thích.
Hãy bỏ đồ nấu ăn bằng nhựa và chuyển sang dùng sản phẩm làm bằng gỗ hoặc kim loại, tùy thuộc vào loại chảo bạn nấu ăn.
Túi trà làm từ nhựa
Nhiều túi trà dùng polypropylene, một loại nhựa chịu nhiệt. Một số loại khác làm từ nylon hoặc cellulose cũng giải phóng vi nhựa khi pha nước sôi. Nghiên cứu tại Canada và Tây Ban Nha cho thấy mỗi túi trà có thể thải ra hàng triệu, thậm chí hàng tỷ hạt vi nhựa.
“Những hạt này nhỏ đến mức có thể vượt qua hàng rào máu não, như chúng ta đã thấy với một số loại nano nhựa khác”, Brandon nói.
Các chuyên gia khuyên nên dùng trà lá rời pha bằng bình thủy tinh hoặc thép không gỉ. Nếu dùng túi trà, chọn loại không chứa nhựa, làm từ cotton, cây gai dầu hoặc giấy.
