TP HCM – Thành phố đang xem xét cho lưu trú ngắn ngày trong chung cư, các chuyên gia nói mô hình này khó đạt mức sinh lời như trước do phải gánh thêm chi phí vận hành và quản lý.
Sở Du lịch TP HCM đang phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ cùng các đơn vị liên quan xây dựng khung pháp lý cho hoạt động lưu trú ngắn ngày trong chung cư (Airbnb, thuê theo ngày, giờ…). Động thái này được xem như tín hiệu “bật đèn xanh” cho hoạt động từng bị yêu cầu dừng từ cuối năm 2024. Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo nhà đầu tư không nên kỳ vọng mô hình này tiếp tục “hái ra tiền” như giai đoạn trước.
Chuyên gia bất động sản Lê Quốc Kiên phân tích, trước đây Airbnb phát triển nhanh nhờ chi phí đầu vào thấp và ít ràng buộc pháp lý. Nhưng khi được đưa vào khuôn khổ chính thức, chủ căn hộ sẽ phải chịu thêm các khoản thuế, phí quản lý, bảo trì, yêu cầu về an toàn, phòng cháy chữa cháy… khiến chi phí vận hành tăng và buộc phải điều chỉnh giá thuê. Điều này làm giảm tính cạnh tranh với khách sạn truyền thống.
Ngoài ra, nếu được hợp pháp hóa, nguồn cung loại hình này có thể tăng mạnh, nhưng nhu cầu chưa chắc hồi phục tương ứng. Sau dịch, khách du lịch có xu hướng ưu tiên hình thức lưu trú có thương hiệu và dịch vụ chuyên nghiệp, trong khi nhóm khách doanh nhân quay lại chọn khách sạn tiêu chuẩn vì an toàn và tiện nghi. Áp lực cạnh tranh tăng sẽ khiến biên lợi nhuận của Airbnb khó bằng trước đây.
Từ góc độ vận hành, bà Đỗ Thuý An, đại diện một đơn vị khai thác lưu trú tại TP HCM, nhận định nếu được hợp pháp hoá, Airbnb vẫn sẽ đối mặt không ít thách thức. Nhiều khả năng các chung cư sẽ có động thái siết quản lý khách ra vào, không cấp thẻ tạm trú hoặc áp mức phí cao với căn hộ cho thuê ngắn ngày. Ngay cả khi được pháp luật cho phép, việc vận hành căn hộ lưu trú ngắn ngày vẫn gặp nhiều trở ngại nếu vấp phải phản đối từ ban quản lý hoặc cư dân.
“Mô hình này đòi hỏi sự đồng thuận từ nhiều bên, không thể chỉ dựa vào ý chí của chủ căn hộ hay quy chế nội bộ”, bà An nói.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tuấn Anh, quản lý Công ty tư vấn dịch vụ Asia Life tại TP HCM, cho rằng kỳ vọng mô hình Airbnb “hái ra tiền” như giai đoạn 2017–2019 không còn thực tế. Khi đó, thị trường còn sơ khai, nhu cầu thuê cao và ít bị kiểm soát. Hiện nay, nhiều khu vực trung tâm đã bão hòa, trong khi chính sách và phản ứng từ cộng đồng ngày càng siết chặt.
Theo ông, thị trường không còn chỗ cho cách làm tự phát. Nhà đầu tư phải chuyên nghiệp hóa toàn bộ quy trình, từ đón khách, dọn dẹp đến xử lý sự cố. Mô hình này nay đòi hỏi chi phí vận hành cao hơn, không còn chuyện “đẩy” mọi chi phí cho ban quản lý hay tự ý khai thác hạ tầng. “Nhà đầu tư cần sẵn sàng trả phí cho mọi dịch vụ khách thuê sử dụng trong toà nhà”, ông Tuấn nói.
Dù vậy, việc xem xét hợp pháp hoá mô hình này vẫn mang lại tín hiệu tích cực cho giới đầu tư. Chị Xuân, một nhà đầu tư sở hữu hai căn hộ từng kinh doanh Airbnb tại TP HCM, cho biết từ khi bị yêu cầu dừng hoạt động cho thuê ngắn ngày, lợi nhuận từ khai thác căn hộ giảm sâu. Nếu trước đây, căn hộ của chị cho thuê Airbnn với doanh thu khoảng 25 triệu đồng mỗi tháng, tỷ lệ lấp đầy hơn 70%. Khi chuyển sang cho thuê dài hạn, chị chỉ cho thuê được giá 17 triệu đồng mỗi tháng. “Tôi sẵn sàng đóng thuế, phí nếu được cho thuê ngắn ngày trở lại”, chị cho hay.
Tương tự, anh Phương Nam, chủ hai căn hộ tại khu đô thị ở TP Thủ Đức, cho biết trước đây, anh cho đơn vị vận hành thuê lại với giá 35 triệu đồng mỗi tháng. Khi tự cho thuê dài hạn (theo tháng), anh buộc hạ giá còn 22 triệu đồng nhưng vẫn không bù đắp được chi phí. “Tôi hy vọng mô hình này sẽ sớm có khung pháp lý rõ ràng, không bị cản trở như hiện nay”, anh Nam nói.
Ông Trung Đỗ, lãnh đạo đơn vị quản lý gần một trăm căn hộ lưu trú ngắn ngày tại TP HCM, cho hay mức sinh lời từ cho thuê dài hạn thấp, khó tìm khách thuê ổn định. Do đó, ông không thể tiếp tục trả tiền thuê cho chủ hộ nên đành hủy hợp đồng với hàng chục căn hộ đang kinh doanh Airbnb. Nhiều chủ hộ từng vay vốn mua nhà trước đó, khi lấy lại căn hộ cũng không thể khai thác cho thuê như kỳ vọng và phải sang tay.
“Nếu có quy định rõ ràng, dù chịu thuế và phí quản lý cao hơn, khả năng sinh lời từ Airbnb vẫn tốt hơn cho thuê truyền thống,” ông nói.
Nguồn dữ liệu từ nền tảng AirDNA cho thấy, năm 2024, TP HCM có gần 14.000 căn hộ kinh doanh Airbnb, doanh thu trung bình mỗi căn khoảng 40-78 triệu đồng mỗi tháng, giá thuê bình quân 58 USD một đêm, với tỷ lệ lấp đầy khoảng 50%. Trong khi đó, theo chuyên trang Batdongsan, giá cho thuê dài hạn tại TP HCM chỉ phổ biến ở mức 14-25 triệu đồng mỗi tháng. Mức lợi nhuận từ đầu tư cho thuê Airbnb rơi vào khoảng 6-7%, trong khi với hình thức thuê truyền thống, lợi suất đầu tư chỉ dao động khoảng 3%.
Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực phía Nam, cho biết nhờ tính linh hoạt và khả năng điều chỉnh giá theo thị trường, mô hình cho thuê ngắn ngày có thể mang về mức lợi nhuận cao hơn cho thuê dài hạn từ 30-50%. Đây cũng là lý do hoạt động này vẫn phát triển mạnh dù vấp phải nhiều phản đối. Ông Tuấn cũng cảnh báo, nhà đầu tư với trường vốn dài hạn có thể cân nhắc duy trì mô hình này, những ai sử dụng đòn bẩy tài chính cần tính toán thận trọng vì khả năng, việc hợp thức hoá cho thuê ngắn ngày sẽ mất nhiều thời gian hơn dự kiến.
Chuyên gia Lê Quốc Kiên khuyến nghị nhà đầu tư không nên vội quay lại mô hình này chỉ vì kỳ vọng nới lỏng chính sách. Theo lộ trình của TP HCM, mô hình này cần ít nhất hai năm nữa để được cấp phép chính thức, đồng nghĩa từ nay đến 2027, việc cho thuê ngắn hạn vẫn tiếp tục bị tạm dừng.
“Kể cả khi được cấp phép, khả năng sinh lời cũng không còn cao như trước. Nhà đầu tư cần đánh giá kỹ yếu tố chi phí – lợi nhuận – vận hành, cũng như mức độ phù hợp của từng vị trí căn hộ. Bài toán đầu tư hiện không còn dễ dàng như thời kỳ Airbnb bùng nổ”, ông nói.
