Việc phát triển các cụm công nghiệp tại Nghệ An đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là trong công tác đầu tư hạ tầng và thu hút doanh nghiệp.
Rào cản xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp
Đầu tháng 6/2025, có mặt tại cụm công nghiệp Lạc Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, ngoài diện tích cũ đã hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đồng bộ thì phần mở rộng vẫn chỉ là bãi ruộng lúa. Việc vướng các quy định về pháp lý về đất đai đã khiến chủ đầu tư vẫn chưa thể đầu tư xây dựng thêm dù đã được chấp nhận chủ trương từ gần 5 năm trước.
Hạ tầng phần diện tích cũ của cụm công nghiệp Lạc Sơn đã đồng bộ.
Cụm công nghiệp Lạc Sơn, huyện Đô Lương được UBND tỉnh quyết định thành lập, bổ sung vào Quy hoạch phát triển các cụm công nghiệp tỉnh đến năm 2020 với quy mô diện tích 16,42ha; mở rộng cụm công nghiệp lên 72,9ha (diện tích mở rộng cụm công nghiệp là 56,48ha) do Công ty CP Thiết bị Trường Hải làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật phần mở rộng.
Phần diện tích cũ 16,42ha đã được UBND tỉnh phê duyệt dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Lạc Sơn, huyện Đô Lương với tổng mức đầu tư là 22 tỷ đồng; xây dựng công trình mương thoát nước và san nền khu C của cụm công nghiệp Lạc Sơn và dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Lạc Sơn với tổng mức đầu tư là 3 tỷ đồng.
Qua quan sát, hiện phần diện tích cũ đã hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Trong đó, đã thu hút 4 doanh nghiệp vào đầu tư sản xuất kinh doanh, đạt tỷ lệ lấp đầy trên 90%. Tuy nhiên, đến nay phần diện tích mở rộng 56,48 ha vẫn chưa thể đưa vào khai thác, nguyên do là chủ đầu tư vẫn chưa hoàn thiện các thủ tục pháp lý để triển khai.
Việc chậm trễ trong quá trình hoàn thành thủ tục khiến cho nhiều diện tích nằm trong quy hoạch của cụm công nghiệp vẫn đang bị bỏ hoang. Phần mở rộng này chủ yếu là đất nông nghiệp, tuy vậy người dân cũng không được trồng lúa nữa, để một không gian rộng lớn không được khai thác trong thời gian dài.
Nhiều doanh nghiệp đầu tư vào cụm công nghiệp Lạc Sơn, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội cho địa phương này.
Ngoài ra, trên địa bàn huyện Đô Lương còn có cụm công nghiệp Thượng Sơn còn “thê thảm” hơn khi chỉ là bãi đất trống, dù UBND huyện Đô Lương đã hoàn thành đầu tư xây dựng các hạng mục hạ tầng kỹ thuật trong cụm công nghiệp.
Đáng nói, cụm công nghiệp Thượng Sơn đã được thành lập, bổ sung vào Quy hoạch phát triển các cụm công nghiệp tỉnh đến năm 2020 với tổng diện tích là 8,4 ha. Tuy nhiên, việc thuê đất của các dự án đầu tư vào các cụm công nghiệp do UBND cấp huyện làm chủ đầu tư đang gặp vướng mắc, không còn phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.
Về việc này, ông Nguyễn Trung Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Đô Lương cho biết, sau một thời gian triển khai, nhận thấy diện tích 8,4ha không còn phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư, UBND huyện Đô Lương đã có tờ trình xin chấp thuận chủ trương điều chỉnh diện tích cụm công nghiệp Thượng Sơn lên khoảng 40,4ha. Tuy vậy, đến thời điểm này UBND tỉnh vẫn chưa có quyết định đồng ý.
Gỡ vướng cho các cụm công nghiệp
Ông Phạm Văn Hoá, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An cho hay, tính đến nay, trong tổng số 26 cụm công nghiệp được thành lập trên địa bàn tỉnh, đã có 23 cụm đi vào hoạt động, thu hút 259 doanh nghiệp vào thuê đất đầu tư kinh doanh.
Tổng mức đầu tư là 5.406 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 25.689 lao động địa phương, nộp ngân sách hàng năm khoảng 375 tỷ đồng; tỉ lệ lấp đầy trung bình của các cụm công nghiệp đang hoạt động đạt 75%.
“Những năm trở lại đây, Nghệ An rất chú trọng phát triển cụm công nghiệp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm. Mặc dù vậy, việc phát triển các cụm công nghiệp tại Nghệ An đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là trong công tác đầu tư hạ tầng và thu hút doanh nghiệp”, ông Hoá trao đổi.
Do vướng các quy định pháp lý về đất đai nên phần mở rộng cụm công nghiệp Lạc Sơn hiện nay vẫn chưa thể triển khai.
Để tháo gỡ những nút thắt này, cần có sự phối hợp đồng bộ từ các cấp chính quyền, sự linh hoạt trong chính sách và sự tham gia tích cực của các nhà đầu tư. Chỉ khi đó, các cụm công nghiệp mới thực sự phát huy hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.
Trong đó, thực hiện Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn, UBND Nghệ An cũng ra nhiều công văn tháo gỡ khó khăn vướng mắc về đất đai, giải phóng mặt bằng để kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật.
Ngoài ra, cắt giảm các chi phí, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, đồng thời sẽ xử lý nghiêm minh đối với các hành vi gây nhũng nhiễu, phiền hà, tham nhũng, tiêu cực… là những động thái tích cực mà chính quyền Nghệ An đưa ra để củng cố, tăng cường niềm tin của người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư.
Chủ đầu tư cũng mong muốn UBND tỉnh Nghệ An tháo gỡ khó khăn về đất đai, tạo quỹ đất sạch để tiến hành đầu tư xây dựng.
Mới đây, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An vừa thống nhất thông qua chủ trương thành lập cụm công nghiệp Đô Lăng II tại xã Nghi Lâm, huyện Nghi Lộc. Với tổng mức đầu tư gần 930 tỷ đồng và định hướng phát triển xanh, cụm công nghiệp này hứa hẹn trở thành hạt nhân thu hút doanh nghiệp vệ tinh cho các khu kinh tế lớn của tỉnh.
Một trong những điểm đáng chú ý là để triển khai cụm công nghiệp này, đó là Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã thống nhất chủ trương chuyển mục đích sử dụng 60ha đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp. Đây là bước đi quan trọng trong quá trình quy hoạch sử dụng đất, nhằm tạo quỹ đất sạch thu hút đầu tư có chọn lọc vào lĩnh vực công nghiệp.
theo nguoiduatin.vn
